Kannih cu zatlang le sining lei thiamnak phunphun ah kanmah tein thiamnak kan ngei, thiamnak sang a ngeimi hlathlaitu, tuaktantu, zatlang thiamsang, programmer le thiamnak lei thiamsang hna nih an kan bawmh.
Biahalnak Cauk suaisamnak le hneksaknak
Biahalnak cauk suaisam le hneksaknak kong he pehtlai in, rian he aa tlakmi lam phunphun kan hman. Cu hna ah cun cabuai cung hlathlainak, hramthawknak hlathlainak, aa telmi hna he ruahnak cheuhnak, thiamsang zohfelnak, thluak hneksaknak, card thleidannak, i dohnak, phungning tein hneksaknak tuah hmasa, pilot hneksaknak, thilthuam i hruk-aih cawnnak hna aa tel kho, hmanmi lam hna cu rian caah a herhmi cungah aa hngatmi an si.
Zatlang nun le ngandamnak hlathlainak tuahnak ah kan hmuhtonnak tampi nih hi lei ah hngalhnak kaupi a kan pek. ABS phunglam zulh telh in dirhmi phunglam le biafang hna kha thukpi in hngalhthiamnak kan ngei.
Hlathlainak tuah ningcang cauk chung i a tlangpi ruahnak cheuhnak cu biahalnak tial tikah kedan ser ṭhan lo ding a si caah, Australia le ramdang ah hlathlainak dang ah halmi biahalnak hna kha khoika ah dah hmuh khawh a si timi hngalhnak fek zong kan ngei, ABS hlathlainak, a dang minthang hna chungin thilri pawl lak in HILDA le Australian Election Study, UK Survey Question Bank, le US Centers for Disease Control le I khamnak Q-Bank.
Hlathlainak Hlathlainak
Social Research Centre ah, hlathlainak hlathlainak riantuannak a tlingmi kan pek hna. Mah ah hin hlathlainak suaisamnak, zohchunhnak le ritnak, biahalnak suaisamnak in, telephone, online, cakuat kuatnak le mixed-modes telh in lam phunphun in data laknak tiang aa tel. Cun, thukpi in hlathlainak le fianternak thawngthanhnak peknak ah kan thiam.
Hlathlainak hlathlainak ah a sang bikmi phunglam kilvennak ah kan i pekchanhnak cu kan hrampi pakhat a si. Hlathlainak hlathlainak suaisamnak le tuahnak ah kan lamthluan cu Total Survey Error phunglam ah fek tein aa hngat, a sangbik hlathlainak phichuak le data tthatnak pek khawhnak a kan pek.
Lungthin lei biahalnak
Lungthin lei biahalnak cu a herhmi, asinain a caan ah zoh sawhsawhmi, hlathlainak ttha tein suaisamnak ah aa telmi a si. Hi lam nih hin a phi petu hna nih hlathlainak biahalnak le lehnak thimnak hna kha zeitindah an hmuh i an fianter timi kha thukpi in hlathlai awkah a bawmh. 'Aw thangpi in ruat' timi thiamnak le hlathlainak tuah ning hna hmangin, kan thiamsang sining hlathlaitu phu nih aa telmi hna he hmaitonh in biahalnak an tuah. Hi kalning hmangin, a phi petu hna theihthiamnak, thawngpang kawlnak, biaceihnak, le biahalnak hna lehnak an ser ning hna kha hlathlai kan i tinh. Hi ttha tein tuahmi lamthluan nih hin tahnak palhnak tlawmternak in zatlang hlathlainak a dikthliar in tthanchoternak ah a biapi tukmi rian a ttuan.
Qualitative Research
Zatlang nun le mipi phunglam hlathlainak hrampi cu sining hlathlainak a um—mi pakhat cio lungput le ziaza a sertu sining, hmuhtonnak le intuarnak hna kha thukpi in a hlathlaimi a ṭhawngmi lam pakhat a si.
Vawleicung zatlang nun hlathlainak ah a fekmi le a fekmi biakamnak nih a fiantermi, lamhruainak thiamnak meiinn a simi, thiamnak a ngeimi hlathlaitu hna kha kan ngei hna. Kan lamthluan cu vawleicung pumpi ah a ttha bikmi tuahsernak hna he fonhmi, tthatnak lei hlathlainak caah 'tthatnak phunglam' cungah hram aa bunh.
Kannih nih a tlingmi tthatnak lei riantuannak phunphun kan pek hna, cu ah cun suaisamnak, hmunhma riantuannak, hlathlainak le thawngthanhnak aa tel, tthatnak lei thiamnak phunphun kan hman, cu ah cun focus phu, thukpi in biahalnak, zohfelnak, thil sining hlathlainak le online lam hna an i tel. Kan phu cu thleidannak a tongmi, a derthawmmi, asiloah santlaihlomi phu chung ah hlathlainak tuahnak ah a thiammi an si, mipi le zatlang nunphung kong tampi an hlathlai.
Data hlathlainak
Kan tlingmi zatlang relnak le hlathlainak riantuannak hna cu na hlathlainak herhmi he aa tlakmi a si, thiamnak phunphun a kan pek. Hlathlainak caah a harmi zohchunh awk timhtuahnak kan suai i kan tuah, cawhmi, aa rem khomi suaisamnak le tthencheu le fonhmi zohchunhnak suaisamnak tibantuk lam hna hmangin data a dikthliarnak kha kan hman. Model cung ah hram bunhmi ritnak le hmun hmete tuaktannak lam hna telh in a fekmi tuaktannak phunglam hna nih hlathlainak a dikthliar in a ṭhanchoter.
A fekmi data timhtuahnak le hlathlainak thiamnak hna cu hlathlainak data phunphun ah hman a si, man a ngeimi hmuhnak a chuahter. Sample suaisamnak le tuaktannak lengah, data-driven biakhiahnak tuah khawhnak ding caah a dang thiamnak hna lakah hnulei kirnak model, seh cawnnak, hlathlainak le fehternak thil sining hlathlainak, le psychometric modeling hna kha kan hman.
Vawlei cung hmunhma hlathlainak nih hmunhma kong theihhngalhnak a pek, hmunhma cung ah hram bunhmi data theihthiamnak a ṭhanchoter. Pattern hngalh khawhnak le holh hmanmi nih hlathlainak lehnak hlathlainak kha a tthatter. Cun, kanmah duhning in tuahmi zatlang cawnnak program zong kan pek hna, team pawl kha data thiamnak in kan thuamh hna.
Kan riantuannak nih na data a tthatnak tling tein on khawhnak thazaang an pek, hlathlainak tthatnak le theihhngalhmi biakhiahnak tuah khawhnak a kan pek.
Data hmuh khawhnak le thawngthanhnak
Kan phu nih cun thilri lehnak model sernak, data hmuh khawhnak, model sernak le tthencheunak hna aa telmi langhternak le aa dangmi data hlathlainak thiamnak hmannak ah thiamnak tampi kan ngei. Hi thiamnak hi hlathlainak hmuhmi hna kha ttha tein fianternak le langhternak ah a biapi tukmi a si.
Report tuah ning phunphun kan pek hna, herhmi phunphun kan pek hna. Hlathlainak phichuak le/asiloah hlathlainak kalning zulhnak, a phi petu hna sinah a konglam cazin le mah tein aa thlenmi thawngthanhnak hna in, hawikom nih an zohfelmi cauk hna caah aa tlakmi a tlingmi ca in ṭialmi thawngthanhnak tiang, kan dihlak in kan huap.
Kan innchung data hmuh khawhnak thiamsang hna nih web design thiamnak kha Power BI, Tableau, le R tibantuk thilri tthawng hna he an fonh i na hlathlainak data kha a himmi, pehtlaihnak a ngeimi online dashboard ah an thlen. Hmuh khawhnak ttha kan hmuh khawhnak lam cu na tinhmi mipi hngalhthiamnak le tuanbia ttha tein a langhtermi hmanthlak thimnak in aa thawk. Kan thiamsang hna nih na herhmi thilri pawl tlinter awkah an in bawmh lai.
A man khiahnak
A fekmi data zohkhenhnak system ngeih le program le thlennak kalning le phichuak hna tuaktan cu theihhngalhmi phunglam sernak caah a hrampi a si tiah kan zumh. Hi lamthluan nih hin ttha tein, tehte cung ah hram bunhmi tthatnak zohfelnak a tuah khawh i phunglam sernak ah a biapi tukmi hmunhma a lak.
Kan phu nih zohkhenhnak le thlennak phunglam, ruahnak cheuhnak model le thlennak timhtuahnak sernak in tthanchonak le kalning thlennak, a phichuak, thlennak le tangka man tuaktannak tiang thlennak rian phunphun ah an i tel.
Kan thiamnak cu Child Abuse Royal Commission (CARC) caah tthanchonak tah khawhnak ding caah phunglam suai, innchungkhar le chungkhar buainak program caah zohkhenhnak system ser, ram pumpi thiamnak hnatlaknak caah a chuakmi thil, hmelchunhnak le tahfung he aa pehtlaimi data suai, ram pumpi data thilri thar caah phunglam le data pawngkam, le Commonwealth le State/Territory cozah tampi hna an tthatnak zohfelnak VET lei, ngakchia fimcawnnak le zohkhenhnak, phunphun le i telnak, fimcawnnak le riantuannak, innchungkhar le chungkhar buainak, nu le pa tlukruannak le ralzam ngandamnak le tthatnak hna telh in zatlang nunphung lei ah program hna – tlawmpal te lawng chim ding. Kan riantuannak thawngin, biakhiahnak tuahnak kalning a theihtertu le ttha tein phunglam sernak a hruaitu man a ngeimi hmuhnak pawl pek kan i tinh.
Data zohkhenhnak
Kan hlathlainak data zohkhenhnak riantuannak hna cu a herhmi bawmhnak pek awkah ralring tein sermi a si i a kau deuhmi hlathlainak bu hna caah a si. Kan tinhmi bik hna cu hlathlainak data hnahnawhnak tthanchoter, tihnung thil hna kha ttha tein tawlrel, le hlathlainak timhtuahnak hna a fiangmi siter tibantuk hna an si.
Hlathlainak cazin chiahnak hna kha ttha tein i hrawm ding kha fakpi in kan dirpi, an dihlak in an man a karhter. Kan thiamnak cu hlathlaitu hna herhmi le pumpak kong le ziaza aa tluk tein a fekmi risk zohkhenhnak phunglam sernak ah a um.
A tlingmi hlathlainak timhtuahnak sernak ah kan bawmh hna, hlathlainak data zohkhenhnak, hmannak le thanhnak kongah a dikmi lamhruainak kan pek hna. Tlamtlingnak cu hmelchunhnak pakhat a si, a hlei in a pahnihnak hlathlainak caah data luh khawhnak le chuahmi hna tawlrelnak ah.
Kan biakamnak cu cohlanmi hlathlainak project pawl zohkhenhnak, data chuahnak phunglam zulh khawhnak, report tuahnak le a herh tikah a himmi data hrawhnak telh in a kau.
Hlathlainak tuah ningcang le a bawmmi metadata kong he pehtlai in a tlingmi thiamnak kong thawngthanhnak hna le fiang tein langhternak caah holh sawhsawh thawngthanhnak hna telh in a tlingmi thawngthanhnak a phichuak kan pek khawh hna caah kan i porhlaw.
Kan riantuannak nih upadi, phunglam, ziaza, le bawmhnak a petu bu nih an herhmi zulh, hlathlainak data chiahnak le chiahnak kha riantuannak ah a ttha bikmi tuahsernak he aa tlakter, data tthatnak le pumpak konglam kilvennak kha a biapi ah a chiah.